Strona opracowana przez dr. Michała Janika

Otyłość jest chorobą. Przewlekłą i stopniowo postępującą. W jej przebiegu dochodzi do nadmiernego lub nieprawidłowego nagromadzenia tkanki tłuszczowej w organizmie, co prowadzi do powstania poważnych konsekwencji zdrowotnych.  Gdy spojrzymy na to jak wzrosło występowanie otyłości na przestrzeni ostatnich dekad staje się jasne, że jest to problem współczesnego świata. Od około 50 lat obserwuje się powolny ale stały wzrost występowania otyłości, zarówno w grupie dorosłych jaki i – co gorsze – dzieci. Oszacowano, że jeśli te trendy zostaną utrzymane to wkrótce dziecięca otyłość będzie większym problemem niż niedowaga. Już teraz według danych opublikowanymi przez Światową Organizację Zdrowia aż 650 milionów dorosłych i 350 milionów dzieci  cierpi z powodu otyłości. Dużym zagrożeniem jest przewlekły charakter otyłości, która rozwija się powoli.  W efekcie osoba z otyłością nie jest postrzegana jako chora a to istotnie opóźnia prawidłowe leczenie.

W medycynie stosuje się prosty wskaźnik, który pozwala rozpoznać otyłości – jest to wskaźnik masy ciała (ang. body mass index, BMI), który wylicza się dzieląc masę ciała (kg) przez kwadrat wartości wzrostu wyrażony w metrach (m). Dla przykładu u osoby, której masa ciała wynosi 70 kg a wzrost 175 cm wzór na wyliczenie BMI wygląda następująco:

70 (kg) / 1.75 (m) ²  = 23,3 kg/m² BMI

 Prawidłowa wartość BMI mieści się w zakresie od 18.5 kg/m² do 24.9 kg/m². Granicą powyżej, której rozpoznajemy otyłość jest BMI 30 kg/m². Światowa Organizacja Zdrowia podzieliła dodatkowo otyłość na trzy klasy w zależności od jej zaawansowania.

Tabela 1. Ocena stanu odżywienia na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI).

Źródło: Światowa Organizacja Zdrowia (www.euro.who.int)

Wskaźnik BMI ma jednak swoje wady – proszę sobie wyobrazić sytuację gdy porównujemy dwóch mężczyzn - panów Mariusza i Jacka,  których charakterystykę przedstawiono w Tabeli 2.  Wskaźnik BMI obu panów wynosi 33 kg/m². Pozornie mamy do czynienia z dwoma otyłymi mężczyznami. Jednak gdy spojrzą Państwo na budowę tych dwóch Panów staje się jasne, że istnieje między nimi duża różnica. Pierwszy z nich jest utytułowanym Strong-Man’em a drugi zapracowanym księgowym. Wspomniany przykład obrazuje to, że otyłość potrafi mieć różne oblicza.

Porównanie Pana Mariusza oraz Pana Jacka.

Mimo ograniczeń wskaźnika BMI jego wykorzystanie w medynie jest wymuszone koniecznością jasnej komunikacji między specjalistami różnych dziedzin.  Dodatkowo formuła BMI sprawdza się doskonale jako test przesiewowy do wykrycia otyłości i oceny jej zaawansowania.  Dlatego zaczynając myślenie o chirurgicznemu leczeniu otyłości jednym z pierwszych kroków powinno być wyliczenie swojego wskaźnika BMI.

dr n. med. Michał JANIK

Specjalista Chirurgii Ogólnej